دکتر مهین السادات عظیمی، رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به آماری در خصوص رشد جمعیت سالمندان در آینده، می‌گوید:طبق آخرین بررسی‌های سال ۱۳۹۵، ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور سالخورده هستند که این رقم ۲/۹ درصد کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. اما با توجه به روند رشد جمعیت سالمند در سال‌های اخیر، پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ میلادی،۳۰ درصد جمعیت کشور سالمند شوند که در این صورت جمعیت سالمند کشورمان از میانگین آسیا و حتی دنیا بیشتر خواهد بود.

وی در خصوص میزان افزایش رشد یاد شده به خبرنگار ما می‌گوید: طبق تخمین HWO رشد سالمندی در سال ۲۰۵۰ در جهان ۵/۲۱ درصد خواهد بود که این رقم در ایران ۲/۳۱ درصد خواهد بود.

دکتر عظیمی مهم‌ترین عامل سالمندی در ایران را مثل تمام کشورهای دنیا، افزایش امید به زندگی افراد یک جامعه می‌داند و می‌افزاید: نگاهی به آمارها نشان می‌دهد در سال ۹۰ امید به زندگی در کشور در بین مردان ۵/۷۱ سال و در زنان ۷۴ سال بوده که در سرشماری سال ۹۵ امید به زندگی در مردان ۵/۷۲ سال و در زنان به ۵/۷۵ سال رسیده است. یعنی در این پنج سال، یک سال به امید زندگی مردان و ۵/۱ سال به امید زندگی زنان اضافه شده است. به همین نسبت اگر به سال‌های پیشتر برگردیم می‌بینیم که در امید به زندگی از ۴۰ به ۷۰ سال رسیده‌ایم؛ بنابراین افزایش امید به زندگی مهم‌ترین عامل رشد سالمندی در ایران است. به طوری که اکنون گروه‌های سنی بالای ۱۰۰ سال را داریم که پیش از این اصلاً مطرح نبودند اما اکنون درصدشان بویژه در نواحی روستایی در حال افزایش است. البته کاهش باروری هم می‌تواند روی درصد سالمندی افراد جامعه تأثیرگذار باشد. یعنی یکی از عوامل دیگر رشد نرخ سالمندی، کاهش نرخ موالید در کشور است.

وی در خصوص تبعات پدیده سالمندی برای کشور می‌گوید: این پدیده تمام کشور را از لحاظ اقتصادی و اجتماعی تحت تأثیر قرار می‌دهد. مثلاً از جنبه اقتصادی فعالیتی که این افراد در جامعه داشته‌اند تقریباً از بین می‌رود و یا افزایش هزینه‌های خدمت برای این قشر از جامعه خواهد بود.

عظیمی در پاسخ به این پرسش که آیا آمادگی لازم برای مقابله با پدیده سالمندی وجود دارد؟ می‌گوید: خیر. ما هنوز آمادگی مقابله با این پدیده را نداریم اما با حداکثر توانی که داریم برنامه‌های مورد نظر را در این زمینه اجرا می‌کنیم.

• فرصت طلایی 

دکتر محمد میرزایی، رئیس سابق انجمن جمعیت شناسی ایران در این خصوص به قدس می‌گوید: در پی توسعه اقتصادی و اجتماعی دو قرن اخیر، تحولات جمعیتی ایجاد شده است، یعنی جمعیت کشورها که هم مرگ و میرشان و هم باروری جمعیتشان بالا بوده به گونه‌ای تغییر داده که اولاً آمار مرگ و میر کشورها و ثانیاً رشد باروری آن‌ها کاهش یافته است تا رشد انفجاری جمعیت دوباره متعادل شود.

وی می‌افزاید: البته ما اکنون در فرصت طلایی پنجره جمعیتی هستیم و باید قدر این فرصت طلایی را بدانیم.

این استاد جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه جمعیت سالخورده جمعیتی است که بیش از ۱۵ درصدش بالای ۶۵ سال سن داشته باشند که با این معیار جمعیت ما سالخورده نیست، تصریح می‌کند: از لحاظ علمی سالخوردگی جمعیت یک موضوع اجتناب‌ناپذیری است، به طوری که در مفهوم آماری آن تا آخر قرن ۲۱ همه کشورهای دنیا بیش از ۱۵ درصد جمعیتشان بالای ۶۵ سال سن خواهند داشت؛ بنابراین ایران ما هم در سال ۱۴۳۰ بیش از ۱۶ درصد جمعیتش بالای ۶۵ سال خواهد بود که به اصطلاح می‌توان گفت کشوری سالخورده است.

وی اضافه می‌کند: تنها مسئله ما باید این باشد که باروری‌ها در کشور زیر سطح جانشینی نباشد.

وی در پاسخ به این پرسش که برای آنکه سطح باروری به زیر سطح جانشینی نرود چه باید کرد؟ می‌گوید: باید در این زمینه به جوانان در اشتغال و ازدواج کمک کنند. اکنون سن ازدواج آقایان به ۲۸ و سن ازدواج خانم‌ها به ۲۴ سال رسیده است. اگر این سن از ۲۴ به ۲۲ برسد قطعاً باروری در کشور به بالای سطح جانشینی می‌رسد. در این صورت رشد منفی نخواهیم داشت و این چالش حل می‌شود. یعنی اگر بدرستی برنامه‌ریزی شود هیچ تهدیدی متوجه کشور از این بابت نخواهد شد. در غیر این صورت همان طور که در دهه ۶۰ برای تأمین نیازهای کودکان مثل شیرخشک مشکلاتی داشتیم، در سال ۱۴۳۰ نیز در ارائه خدمات مورد نیاز سالمندان مثل دندان مصنوعی و... نیز مشکلاتی خواهیم داشت که باید برای رفع این مشکلات احتمالی برنامه‌ریزی کرد.

انتهای پیام/